Kitabu'l-Hamka ve'1-Mugaffilin (Ahmak ve Dalgınlar Kitabı), ahmak ve dalgın insanların komik hikayelerini anlatarak aptallığı hicveden bir eserdir. İbnü'l-Cevzı gibi ilmin pek çok dalında önemli eserler vermiş bir alimin, bir fıkra kitabı yazmış olması, eski alimlerin ilim halkalarında fıkra ve kıssalarla öğrencilerini dinlendirme geleneğinin bir parçası olarak kabul edilebilir. İbnü'l-Cevzi kitabında akıllı insanların bile ahmakça davranışlar sergileyebileceğini ortaya koymaya çalışmış, yöneticiler, hakimler, ilim adamları gibi toplumun farklı kesimlerinden insanların ahmakça davranışlanndan örnekler vermiştir. Her ne kadar Abbasi dönemi toplumunun çeşitli yönlerini yansıtsa da, insanların zaman ve mekanla değişmeyen temel nitelikleri dolayısıyla bu eserin günümüze bakan pek çok yönünü görmekmümkündür.

 

İÇİNDEKİLER
Sunuş
İbnü'l-Cevzı
Muhakkikin Önsözü
Yazann Önsözü
1. Ahmaklık ve Anlamı
2. Ahmaklık Anatomiktir
3. İnsanlar Ahmaklıkta Farklıdır
4. Ahmaklann Adlan
5. Ahmaklann Özellikleri
6. Ahmaklarla Arkadaşlık Yapmanın Sakıncalan
7. Araplann Ahmakliklarıyla Tanınmış
Qlanlan ve Onlarla İlgili Benzetmeler
8. Ahmaklığı ve Dalgınlığıyla Bilinenlerin Kıssalan
9. Akıllı Olmalarma Rağmen Ahmakça Davrananlann Kıssalan
10. Gafil Emir ve Valiler
11. Dalgın ve Gafıl Kadılar
12. Ahmak Katip ve Odacılar
13. GafilMüezzin
14. Gafil ve Dalgın Bedeviler
15. Gafıl ve Dalgın Hikayeciler
16. Zahidlik Taslayan Gafıller
17. Gafıl ve Dalgın Eğitimciler
18. Genel Olarak Dalgın ve Gafiller